Enecta przeprowadza wywiad z Livio Luongo, badaczem z Uniwersytetu Kampanii „L. Vanvitelli” w Neapolu.
Z Luongo rozmawialiśmy o badaniach, o tym, co zostało zrobione w ostatnich latach w związku z tematem konopi i nie tylko, oraz o tym, jakie są perspektywy na przyszłość.
Dr Luongo, od kiedy zajmuje się Pan badaniem układu endokannabinoidowego?
W naszej grupie badawczej od lat zajmujemy się układem lipidergicznym, a w szczególności układem kannabinoidowym, ze szczególnym uwzględnieniem cząsteczek modulujących układ endokannabinoidowy.
Profesor Sabatino Maione jest „głównym badaczem” naszej grupy badawczej i wniósł swój wkład w obszar badań dotyczących zaangażowania układu kannabinoidowego w patofizjologię przewlekłego bólu.
Czy możemy wspomnieć o konkretnych wynikach osiągniętych do tej pory?
Jako farmakolodzy zostaliśmy wezwani do zbadania możliwych mechanizmów działania leków medycznych; nazywa się to farmakodynamiką.
Pracujemy z modelami przedklinicznych przewlekłych patologii zwyrodnieniowych lub przewlekłych schorzeń, takich jak ból neuropatyczny oraz inne problemy zdrowotne, takie jak drobne urazy głowy związane z dysfunkcjami sensorycznymi.
Oceniamy w szczególności skuteczność i profil bezpieczeństwa substancji, które w pewien sposób mogą zmieniać endogenny ton kannabinoidów.
W przeszłości badaliśmy udział receptora CB2 w bólu neuropatycznym (mówimy o receptorach obwodowych) i we współpracy z innymi międzynarodowymi grupami badawczymi przyczyniliśmy się do identyfikacji jego wpływu na komórki krwiotwórcze znajdujące się w ośrodkowym układzie nerwowym, komórki mikrogleju.
Możemy stwierdzić, że stymulacja tego receptora za pomocą syntetycznych lub naturalnych leków pochodzących z konopi, wraz z pośrednią farmakologiczną modulacją tego receptora, stanowi użyteczną strategię w leczeniu przewlekłego bólu neuropatycznego.

Dziś dużo się mówi o konopiach…
Zajmujemy się „młodym” systemem w porównaniu z innymi systemami neuroprzekaźnictwa, które zostały odkryte.
Pomyśl tylko o tym, że pierwsza identyfikacja THC miała miejsce w 1964 roku, podczas gdy endokannabinoidy zostały zidentyfikowane w 1992 roku w odniesieniu do anandamidu oraz w 1995 roku w odniesieniu do 2-arachidonoiloglicerolu.
Charakterystyczną cechą kannabinoidów ogólnie, pochodzących z fosfolipidów błonowych poprzez syntezę mediowaną przez specyficzne enzymy, jest to, że mogą być potencjalnie produkowane przez wszystkie komórki naszego organizmu.
W konsekwencji mogą one w pewnym stopniu uczestniczyć w szeregu patologii, co oczywiście utrudnia badania i analizę.
Konopie i ich ekstrakty to substancje o działaniu farmakologicznym, jeśli są stosowane indywidualnie, a w niektórych przypadkach także w połączeniu; wystarczy pomyśleć o tym, że na bazie produktów pochodzących z konopi w połączeniu stworzono leki medyczne do leczenia objawowego stwardnienia rozsianego.
Mamy do czynienia z rośliną, która jest pewnego rodzaju „laboratorium molekularnym”; do dziś zidentyfikowano ponad 100 fitokannabinoidów i chociaż nie wszystkie z nich wpływają na układ endokannabinoidowy, to ponieważ oddziałują z innymi systemami, mogą mieć skuteczność farmakologiczną.
To, czego teraz potrzebujemy, to badania kliniczne, ponieważ do tej pory przeprowadzaliśmy głównie badania przedkliniczne lub translacyjne.
Jaki jest obecny stan badań i co należy zrobić?
Badania nad konopiami dzisiaj mają ograniczenia wynikające z niewielu badań przeprowadzonych na ludziach, z powodu tego, że mamy do czynienia z rośliną zawierającą substancję psychotropową.
Badanie przeprowadzone jakiś czas temu przez prof. Maione wykazało, że kannabidiol posiada właściwości przeciwbólowe oraz że jest w stanie wzmocnićobate endogenne systemy, które generują modulację przeciwbólową,iinterakcja z innymi systemami.
Bez wątpienia ma bardzo ważny potencjał; dziś wiemy, że kannabidiol jest lekiem medycznym, który może, przynajmniej częściowo, łagodzić napady padaczkowe w lekoopornej padaczce u pacjentów z określonymi zespołami związanymi z padaczką. Z pewnością jest to cząsteczka budząca duże zainteresowanie.
Jak wyobrażasz sobie przyszłość badań w dziedzinie konopi?
Podstawowe, jak również translacyjne i kliniczne badania są istotne w badaniu układu kannabinoidowego oraz produktów pochodzących z konopi.
Poza obszarami działania, aby uzyskać konkretne wyniki, badania potrzebują trzech niezbędnych elementów: badań podstawowych, badań translacyjnych oraz badań klinicznych; te ostatnie mogą obecnie stanowić brakujące ogniwo do osiągnięcia bardziej konkretnych celów.
Wywiad przeprowadzony przez Giuseppe Cantelmi